Anne-babalar da bakmasa…

Abartısız her gün markete giriyorum. Malum diyet yapıyoruz, salata yapacak malzeme alıyorum. Domates, hıyar, semizotu. Bu kadar, başka bir şey yok. Yüz lira gidiyor. Yoğurt, yulaf ezmesi de alıyorum bir yüz lira da ona veriyorum. Biraz meyve alayım diyorum, evde yiyecek ekstra bir şeyler olsun, insanız sonuçta canınız çekiyor; iki yüz lira da onlara veriyorum. Al sana 400 lira. Hellim, süt bittiyse başım dertte. Süte 38,5 lira veriyorum hellime de 200-250 lira arası. Malum diyet yapıyoruz. Diyet alışverişi. Bulduk mu 650 lirayı. Ben bu alışverişi haftada iki ya da üç kez yapıyorum. Ne et aldım, ne tavuk. Onlara girmiyorum bile. Demek ki yazınca hesaplamış oldum ben haftada 1300 lira ile 1900 lira arasında salatalık malzeme alıyorum marketten. Aya vurduğumda 6-8 bin arası bir giderdir bu.

Kafeye gitmiyorum, kahvenin tanesi 103 lira. Restorana da gitmiyorum. İki kişi bin lira. Kim ödeyecek? Anlayacağınız varsa kendimce egonomiya yapıyorum eskilerin deyimiyle. Şaşırıyorum insanlar bu parayı nerden buluyor ve meyhaneleri dolduruyor. Muhtemelen memur kesimidir. İnsanlar artık para biriktirmiyorlar, harcıyorlar; para biriktirme dönemi çoktan geçti memurlar için. Ev alamazlar, arabalarını değiştiremezler; onlar da parayı yiyorlar, benim tahminim bu.

Asgari ücrete geçinmeye çalışan bir ailenin geçinmesi mümkün değil. Ellerine 30 bin lira maaş geçiyor. 2-3 bin arası elektrik parası, 700-1000 lira arası su parası ödüyorlar. Biliyorsunuz özellikle Lefkoşa’da yaşayanların su maktu ücreti 343 lira. Hiç su kullanmasınız bile bu rakamı ödüyorsunuz. Dört kişilik bir ailenin haftalık alışverişi 7 bin lira olsa ayda 28 bin lira yapar, elektriği suyu ödeseler, telefonları ödeseler bu rakam 33 bin liralara çıkıyor. Anlayacağınız varsa asgari ücrete çalışan bir karı kocanın maaşının yetmesi mümkün değil. Daha çocuklarının ihtiyaçları yok bunun içinde. Kuvvetle muhtemelen ailelerinden erzak ve yemek yardımı alıyorlardır birçok genç aile. Emekli anne babalar yemek ve erzak konusunda çocuklarına yardımcı oluyorlar yoksa kimsenin bu paralara geçinmesi mümkün değil.

Emeklilerin de durumu pek iç açıcı değil. Onlarda ortalama asgari ücretin ya biraz altında ya biraz üstünde maaş alıyorlar. Yaşlı ve hastalar, ilaç paraları çok yüksek, her nasıl yapıyorlarsa yapıyorlar onlar durumu idare edebiliyorlar ve çocuklarına da yardım ediyorlar.

Yani dostlarım dört kişilik bir ailenin geçinebilmesi için çiftlerin aileleri yardım ediyor etmeseler mümkün değil geçinemezler.

Memurlar için söylemiyorum ama asgari ücrete çalışanların hiç başka çaresi yok egonomiya yapmak zorundalar çünkü içinde bulunduğumuz ekonomik şartlar bunu gerektiriyor.

Başbakan olsun hükümet üyeleri olsun ekonominin düzeleceğiyle ilgili sürekli basın açıklaması yapıyorlar ama bu sadece sözde kalıyor. Hükümetin hayatı ucuzlatma noktasında gerçekten adım atması gerekiyor. Her fırsatta hem yazıyor hem canlı yayınlarımda söylüyorum.

Başbakan dün dostum Levent Kutay’ın programında binlerce konut yapacaklarını açıkladı. Güzel haber güzel olmasına ama o evleri asgari ücretle geçinen on binlerce yurttaşın alması kesinlikle mümkün değil. Devreye yine anne babalar girecek ve taksitler ancak öyle ödenebilecek. Konut yapmak ve gençleri ev sahibi yapmak son derece güzel bir proje ama bu evlerin ödenebilmesi için insanların mutfak alışverişlerinde nefes alması lazım. Bu şartlarda kimse o evleri alamaz. Alamayacak bakın görün.

Öyle bir zamanda yaşıyoruz ki gençler anne babalarının öldüğüne değil maaşların kesildiğine üzülecek. Ne yazık ki öyle zor bir dönemden geçiyoruz. Ben kendi ailemden biliyorum. İki kişiler ama ilaç paralarıyla alışveriş paraları eklendiğinde ayın sonunu zor getiriyorlar.

Hükümet hayatı ucuzlatmanın bir yolunu bulması lazım. Yoksa akaryakıta zam, tüp gaza zam, suya telefona zam, elektriğe zam, seyrüsefere zam bu insanlar mümkün değil ödeyemezler. Zaten ödemeyip de polis tarafından rapor edilen yüzlerce insan var. Ta ki yakalanıncaya kadar seyrüseferini çıkarmadan araba kullanıyor insanlar.

Hayatı ucuzlatın. Ülke refahının anahtarı budur, hayatı ucuzlatın.

***************

Günün Sözü

Küçük zevklerimle, küçük dertlerimle bu hayat bana yetiyor.

Orhan Pamuk