Maaşlar yine Güneye akacak…

Pazar günü bir kahve içmek için Lokmacı’dan Güneye geçtim. Ledra Street’te inanılmaz bir insan kalabalığı vardı. Kahvemi içip geri döndüm. Rum pasaport kontrolünde Kıbrıslı Türkler yoğun bir şekilde bekliyordu; herkesin elleri çanta doluydu. E haliyle sağlam bir elbise alışverişi yapılmıştı.

Geçtiğimiz Cumartesi de kahve için Metehan Sınır Kapısı’na yakın bir yere gittim; Metehan kuyruğu çembere kadar uzanıyordu, bu da market alışverişi kuyruğuydu. 25-26 Aralık’ta 13. maaşlar ödenecek. Ama korkarım ki, borcu olan borcunu ödeyecek, borcu olmayanlar bu parayı Güney’de harcayacak.

Neden? Cevap basit: Çünkü Güney, Kuzey’den hem ucuz hem de kaliteli. Paranın ne milliyetçiliği olur ne devletçiliği. İstatistik Kurumu doğru veriler açıklasa da, gerçek piyasa koşulları ortada; Kuzey, Güney’den her alanda daha pahalı. Kasım ayı hayat pahalılığı %1 çıktı deniyor. Şahsen ben inanmıyorum ama diyelim doğru. Bu rakamlar piyasayla örtüşmüyor; yani İstatistik Kurumu’nun verilerine göre kasımda piyasalar %1 zamlanmamış. Peki, vatandaş her şeyini almak için neden Güney’in yolunu tutuyor?

Metehan Sınır Kapısı kuyruğunda beklemek zahmetli bir iştir; genellikle bir saatinizi hatta bir buçuk saatinizi alır. Ama vatandaş bu beklemeyi göze alarak Güneye geçmeye ısrarcı. Demek ki Güney, Kuzey’den daha ucuzmuş. Vatandaş akıllıdır; kimse enayi değil. Ucuz olan yere gider ve parasını oraya harcar.

Ne güzel günlerdi 2023, değil mi? Rumlar akın akın marketlere, restoranlara geliyordu. Biz ne yaptık? İğneden ipliğe her şeyi zamladık. Sonra Rumlar gelmemeye başladı. Tam Türk kafası: Korkusuzca ve hunharca fiyatları artırdık; Rumlar geri kaçtı.

Hükümet 25 Aralık’ta maaşları ödeyecek. Neden 25 Aralık? Çünkü 24-26 Aralık tarihlerinde Güney’de Noel nedeniyle her yer kapalı, marketler de kapalı. Hükümet 25’inde ödeyerek paraların Güneye akmasını engellemeye çalışıyor. İyi de, 27 Aralık’ta Güney’de her yer açık; vatandaş oradan alışverişini yapabilir. Ya da kredi kartı limiti olan on binlerce vatandaş, 25’inden önce alışverişini yapıp maaş aldığında kartını ödeyebilir.

Sonuç: 13. maaşlar yine Güney’in vergi dairesine akacak. Borcu olan borcunu ödeyecek, borcu olmayan on binlerce vatandaş ise Rum marketlerine ve alışveriş merkezlerine bu paraları harcayacak. Bir kez daha vurgulamak gerek: Güney, Kuzey’den daha ucuz ve kaliteli.

HAYATI DEVAM EDİN PAHALIDAN TUTMAYA

İstatistik Kurumunun verileri beni zerre kadar alakadar etmez; şahsen doğru olduğunu düşünmüyorum. Çünkü bu rakamlar piyasada hissedilmiyor. Devlet, vatandaşın serbest piyasa ekonomisinin insafına bırakılmasına devam ediyor.

Defalarca yazdık: Gıda ürünlerine narh uygulayın dedik, olmadı; piyasaları denetleyin dedik, o da olmadı. Neden? Çünkü yaptırım gücü yok, yasası bile yok. Kuzey’de tutan tuttuğunu öpüyor.

Bunları alt alta topladığınızda bugün yaşanan durum ortaya çıkıyor: On binlerce vatandaş Güneye geçerek parasını orada harcıyor. Vatandaş haklı; aşırı pahalı bir KKTC’de kimse para harcamak istemez.

Maliye Bakanlığı, Güneye kayan ekonomiyi geri döndürmek için çareler bulmalı ve uygulamalıdır. Kuzey’in Güney’den daha ucuz hale getirilmesi ve bunun yüksek sesle duyurulması gerekiyor. Aksi takdirde 2026 yılında sağlam bir bütçe açığıyla karşılaşacağız. Kazanmayan esnaf vergi ödeyemeyecek, ödeyen de az ödeyecek ve devlet kalkınamayacak.

Olay bu kadar basit.

********************

Günün Sözü

"Sadece bedenleri, şekilleri, görüntüleri sevenlere ne yazık! Ölüm her şeyi yok edecek. Ruhları sevmeyi deneyin, onlara yeniden kavuşursunuz"

Victor Hugo