En büyük zafer nefsini tanımaktır

Şeyh Edebali Osmanlı Devleti’nin fikir babalarından biridir. 13. yüzyılda yaşamış, felsefesi ve düşünceleri ile anılmıştır. Yol gösterici olmuştur.

İşte o öğütlerden bazıları.

Ey oğul! Beysin! Bundan sonra öfke bize; uysallık sana. Güceniklik bize, gönül almak sana. Suçlamak bize, katlanmak sana. Acizlik bize, yanılgı bize, hoş görmek sana. Geçimsizlikler, çatışmalar, uyumsuzluklar, anlaşmazlıklar bize, adalet sana. Kötü göz, şom ağız, haksız yorum bize, bağışlama sana. Bundan sonra bölmek bize, bütünlemek sana...

... Oğul! Güçlü, kuvvetli, akıllı ve kelamlısın. Ama bunları nerede ve nasıl kullanacağını bilmezsen sabah rüzgarlarında savrulur gidersin. Öfken ve nefsin bir olup aklını mağlup eder. Bunun için daima sabırlı, sebatkar ve iradene sahip olasın. Sabır çok önemlidir. Bir bey sabretmesini bilmelidir. Vaktinden önce çiçek açmaz. Ham armut yenmez, yense bile bağrında kalır. Bilgisiz kılıç da tıpkı ham armut gibidir. Milletin, kendi irfanın içinde yaşasın. Ona sırt çevirme. Her zaman duy varlığını. Toplumu yöneten de, diri tutan da bu irfandır. 

İnsanlar vardır, şafak vaktinde doğar, akşam ezanında ölürler. 

Ananı ve atanı say. Bil ki bereket, büyüklerle beraberdir. Bu dünyada inancını kaybedersen, yeşilken çorak olur, çöllere dönersin. Açık sözlü ol. Her sözü üstüne alma. Gördün, söyleme; bildin deme. Sevildiğin yere sık gidip gelme, muhabbet ve itibarın zedelenir. Cahiller arasındaki alime, zengin iken fakir düşene ve hatırlı iken itibarını kaybedene acı. 

Unutma ki, yüksekte yer tutanlar, aşağıdakiler kadar emniyette değildir... 

... En büyük zafer nefsini tanımaktır. Düşman, insanın kendisidir. Dost ise, nefsi tanıyanın kendisidir. Kişinin gücü, günün birinde tükenir ama bilgi yaşar. Bilginin ışığı, kapalı gözlerden bile içeri sızar, aydınlığa kavuşturur. Sevgi davanın esası olmalıdır. Sevmek ise, sessizliktedir. Bağırarak sevilmez... 

... Nereden geldiğini unutma ki, nereye gideceğini unutmayasın. İnsanı yaşat ki devlet yaşasın.

Tüm bir hayatı bu öğütlerle anlayabilsek, yaşayabilsek ne iyi olur.