Psikolojik şiddet

Mobbing, Latince’de psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz, rahatsız etme sözcüklerini içerek bir kavram. Hiyerarşik yapılanmış gruplarda ve kontrolün zayıf olduğu örgütlerde, gücü elinde bulunduran kişinin ya da grubun, diğerlerine psikolojik yollardan, sistematik baskı uygulaması olarak karşımıza çıkıyor. Son dönemlerde yaygın olarak karşılaşılan bir konu. Mobbing duygusal bir saldırıdır. Yaş, ırk, cinsiyet ayrımı gözetmeden, taciz, rahatsız etme ve kötü davranış yoluyla herhangi bir kişiye yönelen saldırganlıktır. Kişiyi iş yaşamından dışlamak amacıyla kasıtlı olarak yapılır. Her işyerinde ve her türlü kuruluşta rastlanabilir. 

Bilimsel kaynaklara göre, mobbinge uğrayanların genel özellikleri; mobbingi uygulayanların yeteneklerinden üstün olmalarıdır. Yapanlar, aşırı kontrolcü, korkak, nevrotik ve iktidar açlığı olan kişiler olarak tanımlanıyor. (Bu tanımın sahibi Leymann)

Mobbing uygulayan kişilerin ve kurbanların kişilik özellikleri ve işyeri koşulları mobbingin nedenlerini açıklıyor. 

Bodsky “Taciz edilmiş çalışan” adlı kitabında, “taciz ya da rahatsız etme, insanların kendilerini ayrı tutma ve ayrıcalıklarını koruma için kurulu bir işleyişin olmadığı zaman başvurdukları bir yoldur” şeklinde tanımlamaktadır.

Mobbing davranış biçimleri sınıflandırılırken ise, şöyle bir sıralama yapılıyor. 

Kendini göstermeyi ve iletişim oluşumunu etkilemek: Sözünüz kesilir, yaptığınız iş sürekli eleştirilir, jest ve bakışlarla ilişki kesilir. 

Sosyal ilişkilere saldırı: Kimse sizinle konuşmaz, diğerlerinden ayrılmış bir işyeri verilir, çalışanların sizinle ilişkiye geçmeleri engellenir, orada değilmişsiniz gibi davranılır. 

İtibarınıza saldırı: Arkanızdan kötü konuşulur, asılsız söylentiler çıkarılır, kararlarınız sürekli sorgulanır, özgüveninizi olumsuz etkileyen bir iş yapmaya zorlanırsınız. 

Kişinin yaşam kalitesi ve mesleki durumuna saldırı: Hiçbir özel göreviniz yoktur, sürdürmeniz için anlamsız ve sahip olduğunuzdan daha az nitelik gerektiren işler verilir, işiniz sürekli değiştirilir, özgüveninizi etkileyecek şekilde işler verilir. 

Kişinin sağlığına doğrudan saldırı: Fiziksel olarak ağır işler yapmaya zorlanırsınız, doğrudan cinsel taciz ve fiziksel zarar görürsünüz.

Peki, ne yapılması öneriliyor? 

Uzmanlar mobbinge maruz kalındığında, yapana açıkça duruma itiraz ettiğinizi söylemenizi, taciz edici söz ve davranışlarını durdurmasını istemenizi, yanınızda güvendiğiniz ve gerekirse tanıklık edebilecek bir iş arkadaşınız bulunmasını, olayları, verilen anlamsız emirleri ve uygulamaları yazılı olarak kaydetmenizi, ilk fırsatta zorbayı yetkili birine rapor edip, şikayetinizi bildirmenizi öneriyor. 

Şimdi bir değerlendirelim, mobbinge maruz kaldık mı ya da kalmakta mıyız? 

Bu soru size!