Brezilya'da yeniden solcu Lula De Silva dönemi...

Brezilya’da Yeniden Solcu Lula De Silva Dönemi ...

               Brezilya’da 30 Ekim’de yapılan Devlet Başkanlığı seçiminin ikinci turundan Luiz Inâcio Lula da Silva zaferle çıktı… Bu Silva bu zaferi pek de kolay almadı… %50.9’luk oy oranıyla seçimleri kazandı…

               Lula eski bir sendikacı, 1975’te çelik işçilerinin örgütlü bulunduğu en etkili sendikanın başkanı olmuştu..1980 yılında ise İşçi Partisi’nin kurucuları arasında yer aldı...

1986 yılında Kongre üyeliğine seçilen Lula için artık siyasette yükselme dönemi başlamıştı! Lula 1990 yılında ise kongre üyeliğini bırakarak İşçi Partisi’nin ülke sattında örgütlenmesine odaklanmıştır... Lula gerek sendikal gerekse siyasal parti yaşamında örgütçü karakteriyle ön plana çıktı... 2010 Devlet Başkanlığı seçimlerinde ABD medyası onu sendika örgütleyicisi, gür sakallı ve Che Guevara tişörtleriyle tanımladı !

Brezilya tüm dünya için önemli bir ülke son dönemde enerji ve kereste sanayisi dışında uçak sanayisinde de önemli bir yere sahip...

BRICS üyesi olarak küresel ekonomi politik yapı içerisinde olabildiğince Çin, Rusya, Hindistan ve Güney Afrika ile ekonomik, finansal ittifak ve iş birliği yapan bir ülke... Bu bakımdan küresel kapitalizmin doğası sebebiyle bizim de günlük yaşamımıza bir şekilde enerji fiyatları üzerinden v.s. etki eden bir ülke...

Lula’nın 2003-2010 yılları arasındaki devlet başkanlığı görevinde özellikle bölgesel ve küresel çatışmalarda arabulucu rolüyle etkin bir dış politika izlediğini söyleyebiliriz. Lula’nın özellikle İran’ın uranyum zenginleştirme politikası ve Batı ile ilişkilerinde yaşadığı sorunların çözümü konusunda  Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile birlikte arabulucu rol üstlendiği hala daha hafızalarda...

Güney Amerika ülkeleri arasındaki rekabette Brezilya-Arjantin çekişmesi ön plana çıkarken, Brezilya’nın özellikle uluslararası alanda Arjantin’den gerek BRICS’e üye ülkeler gerekse Türkiye ile kurduğu ilişkiler bağlamında bir adım önde olduğunu söylemek mümkün...

Lula’nın 2010 yılında %7.5’lik bir büyüme gerçekleştiren Brezilya yarattığını da söylemeden geçemiyoruz...

Lula’nın dış politikasında özellikle Çin ile gelişen ticari ilişkilerin yanı sıra Afrika’ya önem vermesi de dikkat çekmişti... Öyle ki, Lula’nın devlet başkanlığı döneminde Güney-Güney ülkeleri işbirliği prensibinden hareketle (1960’ları ve 70’leri anımsatan) 2000 yılında Brezilya ve Afrika ülkeleri arasında 4.2 Milyar ABD Doları olan ticaret hacmi 2008 yılında 25.9 Milyar ABD Dolarına yükselmiştir... (Bkz.Africa Economic Brief,Volume 2,Issue 5). 2008-2009 yılalrında yaşanan küresel kriz nedeniyle ticarette bir düşüşün de başlangıcı söz konusu olmuştur. Küresel kriz haliyle Brezilya’nın da ekonomisini etkilemiştir... Brezilya nüfusunun yaklaşık %45’inin Afrika kökenli atalara sahip olduğu düşünüldüğünde ve özellikle Portekizce konuşulan Angola ve Mozambik’te Lula’nın ilişkileri önümüzdeki dönemde yoğunlaştırması söz konusudur... Bu süreçte Çin’in de etki alanı içerisinde olan Angola ve Mozambik’te Çin ve Brezilya arasında işbirliği olmasına karşın hafif bir rekabetin de söz konu olması pek mühtemeldir...  Brezilya’nın doğrudan yatırım projelerini özellikle tarım alanında gerçekleştirmesini bekleyebiliriz...

Lula güney güney orientasyonu bağlamında Ortadoğu’ya da ayrıca önem vermiş ve bölgeyi ilk ziyaret eden Brezilya devlet başkanı olmuştur... Güney Amerika-Arap Ülkeleri zirvesine katılan, bununla birlikte Uygarlıklar İttifakı Forumuna katılan Lula küresel bağlamda Brezilya’ya önemli bir misiyon biçmişti...   Bu bağlamda Ortadoğu ülkeleriyle olan ticari ilişkiler de gelişme gösterilmiş ve 2003 yılında 4.4. Milyar Dolar olan ticaret hacmi 2009 yılında 14.4. Milyar ABD Dolarına çıkmıştır. Brezilya’nın Lula döneminde özellikle Bahreyn, Ürdün, Katar ve Kuveyt ile olan ilişkilerde kurumsal bir düzlem kurduğu da gözden kaçmamaktadır... (Daha fazla detay için Bkz. Claudia Zilla,Brazil’s Foreign Policy under Lula, SWP, German Institute for International and Security Affairs, 2017)

Ülkesini BM Güvenlik Konseyi’nin geçici üyesi yapan Lula  çatışma alanlarında da etkin arabulucu rolü üstlenmiştir...

2018 seçimlerine yolsuzluk iddiaları sonrasında mahkeme kararıyla hapse giren ve seçimlere katılamayan Lula daha sonra Yüksek Mahkemenin kararı bozmasıyla serbest kalmıştı.

Lula Brezilya halkına zenginlerden daha fazla vergi alacak bir sistemi ve sosyal devleti vaat eden bir söylemle seçimlere girerken, Amazon ormanlarının korunmasına dair çevreci söylemi de ileri taşımıştır. Stratejik Kamu Bankalarını ve enerji şirketlerini özelleştirmeyecek olan Lula’nın pragmatik ve piyasa dengelerini de çok bozmadan bir ekonomi politiğini benimseyeceğini söyleyebiliriz.  77 yaşındaki politkacının Avrupa Parlamentosu eski Başkanı Martin Schulz tarafından da tebrik edilmesi ve Schulz’un sosyal medya hesabından bu zafer tüm dünya için demokrasinin ve sosyal adaletin zaferidir ifadeleriyle paylaştığı da gözümüzden kaçmadı...

Brezilya’da  Lula yeniden devlet başkanı, küresel ekonomiyi ve politikayı etkileyecek olan bu süreci hep birlikte takip edelim...