Kişi başına düşen yeşil alan, standartların 6’da 1’i

Kıbrıs Postası - Ertuğrul SENOVA

Avrupa, kişi başına düşen yeşil alan miktarını minimum 26 metrekare olarak belirledi; 50 metrekareye kadar çıkan şehirleri de mevcut…

Bu rakam; BM standartlarında minimum 30 metrekare, ABD’de minimum 18 metrekare ve Türkiye’de minimum 10 metrekare olarak belirlenmiş durumda.

Hollanda merkezli ‘Travelbird’ isimli platformun 2018’deki verilerine göre ise Lefkoşa’nın güney yarısında, kişi başına düşen yeşil alan miktarı 38.04 metrekare.

Öte yandan Dünya Sağlık Örgütü ise, ‘psikolojik açıdan sağlıklı bir toplum’ için kişi başına düşen yeşil alan miktarının 9 metrekare olması gerektiği yönünde tavsiyede bulunuyor. Örgüte göre ‘gergin toplumlar’ yeşil alan sayesinde ‘deşarj’ olabiliyor.

KKTC’DEKİ DURUM…

Peki, yeşil alan konusunda KKTC’deki durum nasıl?

Şehir Planlama Dairesi’nin elinde, KKTC topraklarının yüzde 38’ine dair veri bulunmakta. Bu veriler; Mağusa, İskele, Yeniboğaziçi, Girne, Dikmen ve Çatalköy’ü kapsıyor.

Şehir Planlama Dairesi’nin elindeki verilere göre, KKTC’nin yüzde 38’inde, kişi başına düşen yeşil alan miktarları şöyle:

• İskele: 19,5 metrekare
• Yeniboğaziçi: 14,2 metrekare
• Dikmen: 10 metrekare
• Çatalköy: 9,3 metrekare
• Girne: 5,1 metrekare
• Mağusa: 4,2 metrekare

Matematiksel açıdan rakamların ortalaması 10 metrekare. Fakat özellikle nüfusun yüksek olduğu Mağusa ve Girne’de kişi başına düşen yeşil alanın 5 metrekare civarında olması dikkat çekiyor.

Her iki şehirde de, kişi başına düşen yeşil alan miktarı, tüm standartların altında. 

YETKİLİ: “YEŞİL ALAN, SADECE HARİTADA YEŞİL GÖRÜNÜYOR”

Konuyla ilgili Kıbrıs Postası’na konuşan Şehir Planlama Dairesi’nden bir yetkili, bunun nedenini, yeşil alan olarak belirlenen yerlerin rant uğruna elden çıkarılmasına ve belirlenen yeşil alanların sadece haritada yeşil görünmesine, bu alanların bakımsız kalmasına bağlıyor.

Aynı yetkili, kent parkı eksikliğinin de bu rakamlara ciddi anlamda etki ettiğini ifade ediyor.

Edinilen bilgilere göre, güncel olmayan bu rakamlar her geçen gün azalmaya ve halk da yeşilden uzaklaşmaya devam ediyor…

DOÇ. DR. ZAFER: “İMAR PLANI’NDA MAĞUSA İÇİN 24 METREKARE ÖNERİLMİŞTİ”

Peyzaj Mimarları Odası Başkanı Doç. Dr. Nevter Zafer Cömert, akıbeti henüz netleşmeyen “Mağusa, İskele, Yeniboğaziçi İmar Planı”nda çalışan akademisyenlerden biri…

Doç. Dr. Zafer, yayımlanmayan İmar Planı’nda, Mağusa’da yaşayan her bir birey için önerilen miktarın 24 metrekare olduğunu söyledi.

“YEŞİL ALAN KONUSUNDA KEŞMEKEŞ YAŞIYORUZ”

Doğru kullanılması halinde mevcut rakamların çok da kötü olmadığını ifade eden Zafer,“fakat yeşil alanlar şuan doğru kullanılmıyor. Hemen hiçbir kentin parkı yok. Aktif yeşil alanımız yok. Bu konuda keşmekeş yaşıyoruz” açıklamasında bulundu.

“YEŞİL ALANDAN YOKSUNUZ”

“Mekân kalitesi, psikolojide önemli bir rol oynar” diyen Doç. Dr. Zafer, “Toplum psikolojisine büyük etkisi var. Bu bilimsel olarak kanıtlanmış bir şey. Biz de artık gergin toplumlar arasına katıldık. Yeşil alanlar, gergin toplumları deşarj eder. Ama biz bundan yoksunuz” şeklinde konuştu.

“YEŞİL ALAN İÇİN BÜTÇE AYRILMIYOR…”

Geçtiğimiz yıllarda Lefkoşa’ya 2 yeni kent parkı yapılacağı yönünde açıklamalar yapıldığını fakat her iki parkın da bütçede yer almadığını ifade eden Zafer, şöyle devam etti:

“Parklar için bütçe ayrılmamış. Bunlardan biri, Domuzcular Burnu’nda, askerin devrettiği bir alandı. Hatta ismi Genç Tepe olarak anılıyordu. Bir diğeri ise Dereboyu ile sınır arasındaydı. Yine asker tarafından devredilmişti. İlk Cumhurbaşkanlığı’nda idi, ardından Meclis’e devredildi. Fakat şuan her ikisi de bütçede yer almıyor. “

DOÇ. DR. ASİLSOY: “BELLİ BİR STANDART YOK”

Öte yandan Doç. Dr. Buket Asilsoy ise, yeşil alan eksikliğinin nedenini, imar kanununun olmayışına bağlıyor.KKTC’de yeşil alanların İmar Planları sayesinde belirlendiğinin altını çizen Doç. Dr. Asilsoy, şöyle devam ediyor:

“Birçok ülkenin imar kanunu var ve bu kanunlarda da kişi başına düşecek yeşil alan konusunda önerilen metrekareler var. Bizim böyle bir önerimiz yok. Çünkü böyle bir yasamız, tüzüğümüz yok. Biz bunu, dünyadaki standartlara bakıp imar planlarında belirliyoruz. Belli bir standart yok, uluslararası normlara göre uyarlıyoruz.”

“BU RAKAMLAR ÜLKEDEN ÜLKEYE DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR”

Fakat feyz alınan rakamların, ülkeden ülkeye değişiklik gösterdiğini, yeşil alan miktarının; o ülkenin demografik yapısına, coğrafyasına bağlı olduğunu ifade eden Asilsoy, bu konuda KKTC normlarına uygun bir standart getirilmesi gerektiğine dikkat çekti.

“AYRILAN ALANLAR ATIL DURUMDA, ÇÜNKÜ BÜTÇE YOK”

Mağusa’daki yeşil alan sorununa değinen Doç. Dr. Asilsoy, “Sorun, yeşil alan için ayrılan alanların çoğu boş ve atıl durumda olmasından kaynaklanıyor. Çünkü bütçe ayrılmıyor” yorumunda bulundu.

“LEFKOŞA’NIN EN AZINDAN İMAR PLANI VAR”

Lefkoşa’nın nispeten daha iyi bir durumda olduğunu ifade eden Asilsoy, “Orada eski de olsa standart var, bir imar planı var. Lefkoşa’nın, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın LTB Başkanı olduğu dönemde çalışmaları başlayan ve 2001’de son şeklini alan bir imar planı var” şeklinde konuştu.

“YEŞİL ALAN OLMADAN TOPLU KONUT İNŞA EDİYORUZ”

Toplu konutlarla ilgili de bir takım sorunlar yaşandığını ifade eden Asilsoy, “Toplu konutlarla ilgili de yetersizlik var. Toplu konut alanlarını, yeşil alan olmadan inşa ediyoruz. Geçerliliği olmayan yasalar nedeniyle suiistimal edilen bir konu” ifadelerini kullandı.