DAÜ ATAUM: Kanlı Noel, Kıbrıs'ta uyuşmazlığın başlangıç noktası kabul edilmektedir

Doğu Akdeniz Üniversitesi Akademik İşlerden Sorumlu Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Osman M. Karatepe, Doğu Akdeniz Üniversitesi Atatürk Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAÜ ATAUM) adına 21-25 Aralık Millî Mücadele ve Şehitler Haftası dolayısıyla bir mesaj yayımladı. Prof. Dr. Karatepe, söz konusu mesajında şu ifadelere yer verdi:

Kıbrıslı Türkler, 1878 yılında Kıbrıs’ın geçici olarak İngiltere’ye devredilmesinden itibaren bağımsızlık, özgürlük ve egemenlik haklarını korumak ve geliştirmek amacıyla son derece zorlu tarihsel süreçlerden geçmiştir. Bu süreçte Kıbrıslı Türk toplumu, adadaki varlığını ve meşruiyetini; dili, dini, kültürel değerleri, gelenek ve görenekleri ile tarihsel birikimi çerçevesinde kabul ettirebilmek için kapsamlı ve kararlı bir mücadele yürütmek zorunda kalmıştır. Kıbrıs yakın tarihi incelendiğinde, bu mücadelenin sürekliliği ve çok boyutlu niteliği açık biçimde görülmektedir.

6 Nisan 1960 tarihinde imzalanan Kıbrıs Anayasası’nın ardından, Kıbrıs Cumhuriyeti 16 Ağustos 1960’ta Türkiye, Birleşik Krallık ve Yunanistan’ın garantörlüğü altında resmen ilan edilmiştir. Bu düzenleme ile adadaki egemenliğin Kıbrıs Türk ve Rum halkları arasında ortaklık esasına dayalı olarak paylaşılması öngörülmüştür. Ancak bu ortaklık devleti yaklaşık üç yıl sürebilmiş, 21 Aralık 1963 tarihi itibarıyla fiilen sona ermiştir.

Cumhurbaşkanı Makarios’un, Kıbrıs Türk halkını eşit kurucu ortak statüsünden azınlık konumuna düşürmeyi hedefleyen 13 maddelik anayasa değişikliği önerisinin kabul görmemesi üzerine, Enosis yanlısı çevreler silahlı mücadele yoluna yönelmiştir. Bu kapsamda Rum terör örgütü EOKA, 21 Aralık 1963’te “Kanlı Noel” olarak anılan saldırılarla, İçişleri Bakanı Polikarpos Yorgacis tarafından hazırlanan ve Enosis’in gerçekleştirilmesini amaçlayan Akritas Planı’nı uygulamaya koymuştur. Aynı gün Makarios, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluşunun temel belgelerinden biri olan ve Zürih ile Londra Antlaşmaları’nın ayrılmaz parçasını oluşturan İttifak Antlaşması’nı tek taraflı olarak feshettiğini ilan etmiştir.

Kıbrıs Türk Mücadele Tarihi değerlendirildiğinde, 21 Aralık 1963 tarihi Kıbrıslı Türkler açısından kritik bir dönüm noktası niteliği taşımaktadır. Yaşanan gelişmeler üzerine Türk Hava Kuvvetleri’ne ait jetler Lefkoşa semalarında uyarı uçuşları gerçekleştirmiş, Kıbrıs Türk Kuvvetleri Alayı’nın savaş düzeni almasının ardından ateşkes ilan edilmiştir. Bu süreçte Lefkoşa’yı Türk ve Rum kesimleri arasında ayıran Yeşil Hat oluşturulmuş ve iki toplum arasındaki fiilî ayrılık ilk kez resmî bir nitelik kazanmıştır.

Kıbrıslı Türkler, güneyden kuzeye doğru güvenli bölgelere toplu hâlde yerleştirilmiş; bu yerleşim alanlarına uygulanan ekonomik ambargolar sonucunda Kıbrıs Türk toplumu uzun süreli bir tecrit altında yaşamaya zorlanmıştır. Bu nedenlerle 21 Aralık 1963 tarihi, Kıbrıs uyuşmazlığının başlangıç noktası olarak kabul edilmektedir.

21 Aralık 1963 Kanlı Noel olaylarının 62. yıl dönümü ile 21–25 Aralık Millî Mücadele ve Şehitler Haftası vesilesiyle, vatan uğruna hayatlarını feda eden aziz şehitlerimizi saygı ve rahmetle, gazilerimizi ise minnet ve şükranla anıyoruz.