Kadınlara hak meselesi

Kadının hayatın her alanında olma eylemi, sanki herşey erkek için yaratılmış gibi, erkek üzerinden kadına tanınmış bir hak olarak gösteriliyor. Bu bile yeterince cinsiyet ayrımcı ve aşağılayıcı bir olgu.

Suudi Arabistan'daki kadınların araba kullanma izinleri haberinden bu kavramı düşündüm. Lütfetmiş Suudi Krallığı.

New York Times haberi verirken, söz konusu yasağın uygulayıcısı olanSuudi Arabistan için "ultra konservatif Müslüman Krallık" ifadesini kullandı.

Geldiğimiz çağda kadınlara karşı yaptığı ayrımcılığın onlarca örneğinden biri olduğunu sadece araba işi. İran da öyle.

Uluslararası basının yazdığına göre, kararın alınmasında iki faktör var. Birincisi 'kadınların araba kullanmasının yasak olduğu ülke' imajının silinmesi, ikincisi ise kadınların araba kullanarak iş gücüne olan katkılarının arttırılması. Bu da erkek aklı bana sorarsanız!

*

Özgürlükler ve haklar noktasında gizliden gizliye süregelen erkek egemenliği, eskiden belirgindi ama şimdi süslü sözlerle gizleniyor. Yoksa ortadan kalkmış değil.

Bu konuyu derinleştirirsek, şimdilerde demokraside "ileri medeniyet" olarak düşünülen ülkelerin tarihlerinde de bu aydınlığın olduğunu görürüz.

Örneğin İsveç. Şehir loncalarının vergi ödeyen kadın üyeleri yerel şehir seçimlerinde 1758'de oy kullanabiliyordu. Diğer ülkelerle aradaki zaman farkı, hazmedilmiş demokrasinin da farkıdır aslında. Mesela ABD 1756'da kadına hak tanımış, ardından da tüm haklar ilerlemiş. 1863 Rusya, 1884 Kanada. 1800'ler boyunca onlarca ülke. 20. yüzyıla geldiğimizde ise, Avustralya, Letonya Avrupa'nın bir çok ülkesi ve Türkiye (yerel seçimlerde 1930, genel seçimlerde ise 1934) kadına seçme, seçilme hakkı tanıdılar ve ardından bir çok alanda kadın, erkekle yaşamın mücadele ortağı oldu.

Arap ülkelerinin kadına seçme ve seçilme hakkı tanımaları ise en son Suudi Arabistan (2006) olmak üzere, 21. yüzyılda gerçekleşti.

*

Yukarıdaki medeniyet ve demokrasi vurguma ters düşecek de olsa, önemli bir bilgi daha aktarayım. Sözde ileri medeniyet İngiltere bu hakkı 1928 yılında kadınlara tanırken, aynı yıllarda hata 1960 yılına kadar sömürgesinde tuttuğu Kıbrıs Adası'nda kadın öğretmenlerin evlenme yasağı olduğunu hatta evlenenin işten atıldığını da vurgulamak gerekir.

Medeniyet işte!