Dünyanın eksen kayması

Hegel'in felsefesinde idea, yani bütün s?eylerin anlamı ve yaratıcısı, salt mantıksal dog?rultuda bir gelis?im içinde nesnel, öznel ve mutlak olmak üzere, üç evreden geçer. Düs?üncenin varlıkla ilintisi üstüne dog?ru düzgün bir anlayıs?, düs?ün sorusunu çözmeye yardımcı olur. Bu soru, düs?ünü nesnel gerçeklig?in bir yansıması olarak gören diyalektik maddecilikte bilimsel ve tutarlı bir biçimde ele alınıp is?lenebilmis?tir. Diyalektik maddecilik, düs?ünün maddi gerçeklig?in üstünde onu dönüs?türme amacıyla etkide bulundug?unu da vurgular. Düs?ün, bilmenin bir biçimi olarak da anlas?ılır; burada düs?ünün amacı, özü, yani fenomenlerin yasasını açıklayıcı genel kuramsal ilkeyi formüllendirmektir. Örneg?in, dünyanın maddilig?i gibi düs?ünler bunlardandır.

*

Sözünü ettiğim "Düs?ün" ya da "I?dea"; öz'ü gösteren, düs?ünme ve varlık kategorilerine yakından bag?lı bir felsefi terimdir. Felsefe tarihinde, düs?ün kategorisi, farklı anlamlarda kullanılmıs?tır. Düs?ün, yalnızca zihinde varolan bir s?ey olarak alındıg?ında s?unları gösterir:

1. Zihinde duyusal nesnelerin bir yansıması olarak ortaya çıkan bir duyusal yansı,

2. Öznenin duyum ve izlenimlerine ya da evrene varlıg?ını tanıyan yaratıcı ilkeye indirgenebilen s?eylerin anlam ya da öz'leri.

Kimi felsefi sistemlerde, düs?ün, bütün s?eylerin nesnel olarak var olan özüdür.

*

Günümüz dünyasında uzaklaşılan felsefe, aslında hala ihtiyaç duyulandır. Birçok kavramın temeli olduğu için, temelden kopup uzaklaşan her kavram, olgu ve algı, yeniden ve yeniden köklü bir felsefeye ya da temel aldığı felsefenin köklerine ihtiyaç duyar.

Netice olarak her şey felsefeden gelir ve geldiği felsefenin kök ekseninden kayarsa yeniden felsefeye ihtiyaç duyar.

Şimdik dünyanın topyekün eksen kaymasında duyduğu ihtiyaç gibi. İdea bu Öz'ün en temelidir ve ulaşılması gerekendir.