KKTC İçin İdeal Yönetim Sistemi Çalıştay Sonuçları Üzerine... -III-

Toplantı sonuçları üzerine yazdıkça yazıyoruz. Bir taraftan sosyal medya üzerinden bir taraftan da yazılı ve görsel basın…hep birlikte konuyu tartışıp duruyoruz… Katıldığımız televizyon programlarında konunun ele alınış biçimi bazen bizi gülümsetiyor… "Yani toplantı sonucunda ne çıktı"? diyorlar. Çok ta haklılar…Ne çıktı? Detaylı sonuç raporunu yazarken bazen ben de kendime soruyorum… Bir reçete beklentisi mi bizdeki bilinmez ama bugün de burada sonuçlar üzerinden devam ediyorum…Parlamenter sistemin sorunlarına karşı, çalışma masalarımızdan biri, Mevcut Parlamenter Sistemin Verimli Bir Yapıya Ulaşması Mümkün Mü? Nasıl? Sorusuna yanıt aradılar. Hiçbir yorum yapmadan sonuçlardan göze çarpan noktaları sizlerle paylaşmak isterim.

Söz konusu masaya göre, "Parlamenter sistem revize edilmezse toplumsal ve siyasal güvensizlik artarak devam etmesi kaçınılmaz gibi görünmektedir. Gerekli değişikler yapılmazsa toplumsal kırılmalar yaşanabilir. Parlamenter sistem iyi çalışırsa demokratik sistem, kültür ve kurumlarıyla birlikte gelişir. Meclisimizin yasama yetkisini layıkı veçhile icra edebilmesi için teknik bilgi ve donanıma olan ihtiyacı ivedilikle giderilmelidir. Bu konuda ehliyetli ve liyakatli kişilerden destek alınması önerilmektedir. Kamu düzenini daha işlevsel kılabilmek için memurlarla ilgili kanunun güncel ihtiyaçlara göre yenilenmelidir. Kıbrıs Türk siyasal hayatını etki altına alan patronaj sistemi ivedilikle kırılmalıdır. Hali hazırda parlamenter sistemin içinde bulunduğu sıkıntılar iki grupta toplanmaktadır. Bunlardan birincisi, kamu düzenindeki disiplinsizliği ve yetersizliği; ikincisi, kamu düzenine olan sahipsizlik duygusudur. Parlamenter demokrasi Kıbrıs Türk halkında toplumsal değerlere ve ortak paydaya dönüşecek unsurlar üretmelidir. Parlamenter sistemde katılımcı ve çoğulcu özelliklere azami şekilde riayet etmeli, kararları denetlenebilir, şeffaf ve hesap verilebilir olmalıdır. Sistemde alınacak önlemler günün şartlarına ve toplumsal ihtiyaçlara göre yeniden revize edilerek parlamenter sisteme olan güveni artırarak desteklenmelidir".

"Parlamenter sistemden çıkan yürütmenin görev, yetki ve çalışma unsurlarını yasamanın faaliyetlerini engelleyebilecek cihetten uzak tutacak bir yapıya dönüştürmektedir. Yargıya siyasal tasallut, her hal ve şartta engellenmelidir. Yargı sistemi ve mensupları demokratik düzenin üçüncü ayağı olduğu her vesileyle vurgulanmalıdır. Bu yüzden KKTC'de güçler ayrımı sistemi yeniden tanımlanarak yapılandırılmalıdır. Toplumun ihtiyaçları karşılanarak ve paydaşların rızası alınarak geniş bir kamu reformu yasasının çıkartılması gerekmektedir. Siyaset müessesinde yolsuzluk ve nepotizm önleyecek yasaların güçlendirilmesi ve kamu duyarlılığının artırılması esas olunmalıdır. Ekonomik dengesizlik ve eşitsizlik parlamenter sistemi tehdit eden en önemli unsurlardandır. Bu nedenle ekonomik kalkınma modellerinin sistemli ve uygulanabilir boyuta aktararak parlamenter rejime ve KKTC'ye olan güven yeniden tesis edilebilir. Meclisin denetim yetkisi ve araçları etkin ve toplumsal duyarlılığı karşılayacak şekilde kullanmalıdır. Parlamenter sistemin daha iyi çalışabilmesi için anayasa değişikliği ve hukuk reformu ivedilikler sağlanmalıdır. Parlamenter sistemdeki birçok sorun sistemseldir. Ancak Kıbrıs meselesine bağlanarak sorunların çözümü ötelenmektedir. Cumhurbaşkanın az olan sorumluluğu artırılarak yürütme erkiyle bir denge sağlanmalıdır. Parlamenter sistemde kutuplaşmaya yol açan unsurların demokratik usuller ve kurallar içerisinde çözümlenecek bir boyut kazanmalıdır".

Bana sorarsanız yukarıdan da anlaşılabileceği üzere parlamenter sistemin sürdürülebilir bir yapıya kavuşması için ne de çok tadilata ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle hala sistem tartışmasını başlatmanın doğru bir karar olduğu noktasındayım. Sistemi tartışmaya devam…