Say what?

Dünyada her şey değişti…

Pandemiyle birlikte yeni bir dünya düzeni kurdurdu…

Herkes eskiyi arar oldu, her şey sanal oldu, yalnızlaştırıldık…

Pandemi döneminde genişletici para politikaları ile 2 katından fazla para tüm dünyada basıldı. Doğrusu da buydu! Talepler bitti; herkes eve kapandı, hayat durdu…

Yeni bir hayata merhaba dedik o zamanlar yeni sistemler endüstri 5.0 denendi. Tamamen robot sistemler devreye alındı ve daha birçok saklanan gerçekler var…

Sonrasında gevşemiş para politikası tabi ki başa bela oldu, aşırı talep, Amerika-Çin ticari savaşları, konteyner krizleri derken, bunun yanında gıda krizleri de eklenince enflasyon canavarı uyanmış oldu!

Tüm dünya yanında majör ülke merkez bankaları da enflasyonla boğuşmaya başladı kaç yıllık tarihlerinde ilk defa bu kadar enflasyon rakamlarını gördüler %10’lar…

Bizde de kaçınılmaz son enflasyonun gölgesinde kaldık bizim bir farkımız biz enflasyon ile devamlı mücadele ettiğimiz için alışığız da elin Avrupalısı buna çok da alışkın değil bildiğiniz gibi.

Ekonomide genellikle Ortodoks politikalar uygulanır. Bu finansal küresel zincirdeki oyuncuların uyguladığı bir teoridir. Kısaca faiz ile birlikte enflasyon dengelenir. Enflasyon faiz üzerinde kalmamalıdır. Faizi Majör ülke merkez bankaları artırdı; talebi kısmak gerekiyordu. Para arzını kontrol altına almak gerekiyordu. Pahalılığı engellemenin zamanı gelmişti. Daha savaşları devam edecek ama bir yerde artık denge gelince, tekrardan faizler düşüş yönüne girecek az kaldı biraz daha zaman var.

Fiyatlar neden daha fazla artıyor?

Enflasyon bildiğiniz gibi belirli ürünlerin içerisinde bulunduğu sepete göre katsayılar üzerinden hesaplanmaktadır. Sepetteki gıda maddeleri özellikle geçen yıla göre %100 artmış durumda. Konut, araba, benzin, okul fiyatları ve kiralarda üç katına varan artışlar söz konusu ve anlayacağınız enflasyon normal hesaptan en az iki kat daha fazla hissediliyor. Gerçi bu tüm dünyada böyle, o da ayrı konu…

Fiyatlar artmıyor be arkadaş enflasyon hesabında bir hata var!

Bundan dolayı fiyatlar yüksek görülüyor. Esas konu burada…

Halk bu orana inansa bu kadar zam olur mu? Bu kadar pahalılık gelir mi? Fahiş fiyatlar, yapılan ticarette malınızı satınca yerine koyamıyorsanız bu nasıl ticaret olacak?

Bunu piyasa yapmak zorunda kalıyor. Ne yapsın bu insanlar? Ama diğer yandan da tüketiciler ne yapsın onlar da haklı değil mi?

Sorun hayat pahalılığı! Maaş artışları değil, piyasayı ucuzlatmak gerekir; yoksa nereye kadar parayı basıp maaş artışı yapılacak?

Üretmek gerekir, ülkeye döviz girişi sıcak para girmesi gerekir, cari açığı kapatmak gerekir. Bütçe açığının kapanması gerekir. Faizlerin yukarı yönlü kademeli bir şekilde, etkili olarak yapılması gerekir. Bu durumda IMF’ye gidilse acı acı uygulamalar gelecek malumunuz IMF borç verdiğinde sizlere bazı yaptırımlar uyguluyor ki bunlar zaten olması gerekenlerdir. En ucuz borç alma ve faiz oranı IMF’dedir. IMF gelse hemen vergi artırımları ve düşük ücret artışları ile hemen işe koyulacak ve talepleri düşürecek. Tek yol bu! Evet, çok sıkıntı çekilecek ama tünelin başındaki ışık için yaklaşık 2 yıla ihtiyaç var.