Enflasyon canavarı çok mu açtı?

Türkiye Cumhuriyeti İstatistik Kurumu yılsonu enflasyonu %64,77 açıklarken Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti istatistik kurumu 2023 yılı enflasyonu %83.63 olarak açıklamış bulunmaktadır Tüketici fiyatları genel endeksinde bir önceki aya göre %5.44 bir önceki yılın aralık ayına göre %83.63 değişim gerçekleşti. Türkiye’de Enak grup tüfeyi %127,2 açıkladı bu açıklama internet üzerinden mal ve hizmet fiyatlarını ölçmektedir; ki bu da E-Tüfe ‘yi ortaya çıkarmaktadır.

Genel olarak yılsonu enflasyon tahminlerini %5 seviyelerine ulaşması deflasyonu görmediğimiz sürece mümkün olmayacaktır Merkez Bankası politika faizinin enflasyona yaklaşmaya başladığı görülüyor ama hale daha 22,50 puan yani mevcut faizin yarısından fazla fark görülmektedir.

Enak’a göre bu oran faizdeki farkın iki katına çıkıyor. Enflasyonun mücadele için faiz artırımı gerekmekte olduğunu herkes bilir; yalnız faizi yavaş yavaş kademeli artırmak önemlidir; çünkü arada büyük bir fark var diğer taraftan faiz tek başına ekonomiyi çökertirken, tek başına da ekonomiyi kurtaramaz, Faizin yanında yapısal reformlar ve diğer makro ekonomik gelişmeleri de yönetmek önemlidir. Kur korumalı mevduatın bitirilmesi, zorunlu karşılık düzenlemeleri ve maliye politikaları ile para politikasını destekleyecek biçimde yapılacak ekonomik politikalar paralel adımlar ile birlikte gitmesi büyük önem taşımaktadır.

Yıl ortasından itibaren 2023 yılında 3-4 ay baz etkisi ile enflasyon düşüşte kaldı. Ekonomiyi desteklemek için faizlerin yavaş yavaş atılması büyük önem taşımaktadır. Ülkeye sıcak para girişinin başlaması için çalışmaların hız kazanması gerekmektedir; tabii ki bu yılda baz etkisi ile enflasyonda düşüşler görülecektir ama bunu ekonomik politikalar ile desteklerlerse daha verimli ve daha hızlı bir şekilde enflasyonu kontrol altına alabileceğiz.

Enflasyonu faiz ile kontrol altına alabiliriz. Çocukken enflasyon canavarı diye karikatür çizilirdi. Tabii ki o zaman anlamazlık ama canavar gelip bizdeki yemekleri yiyecek diye korkardık. Enflasyondan dolayı hayat pahalılığı var. Maaşlar da bu yönde revize ediliyor. Önemli olan hayatı ucuzlatmak; çünkü zamlanan bu paralardaki artışlar ile gelen zamlar ve ayrıca yükselen fiyat artışları ile yine 1-2 ay sonra elinizdeki para gücü yine eriyecektir.

Cari açık önemli, sıcak para girişleri dövizin bollaşması kurların kontrolünü de ayrıca sağlayacaktır. Ancak mevcut yükümlülükler ve pozisyona bakıldığında nisan ayı gibi döviz ve faizde uzmanlar da bir artış beklemektedir. Dünyadaki majör merkez bankaları faiz düşürme sinirlerini bu yıl içerisinde üç defa yapacağını vermiş bulunmaktadır. Mutlaka Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası da bu sürece katılacaktır; ama muhtemelen 2024 yılının sonlarına doğru bu sürece dahil olacaklardır; eğer her şey normal seyrinde gider ise.

Jeopolitik risklerde bizleri mevcut coğrafyamızdan dolayı zorluyor ve uzun süreli ekonomi tahminlerimizin yapılmasını engelliyor. Takip edilmesi gereken önemli dönem 2024 yılının son çeyreği ile 2025 yılının ilk çeyreği olarak gözlemlenecektir. Bu süreçte yeni ekonomi politikalarının etkisi ile yeni bir ekonomiye uyanabiliriz. Bunun temelini hazırlamak için çalışmalar devam etmektedir. Mutlaka her şeyin bitip yeniden başlayacağı gerek döviz gerekse faiz oranları, ortaya çıkacaktır; ama şu anki tablo da bunu konuşmak için henüz çok erken. Şunu da unutmamak gerekir döviz kurları bastığı yere geri dönse bile tekrardan gelip park eder.