Kıbrıs görüşmeleri süreci, sıklıkla din figürüne takılır 

Bu bir gelenek gibi oldu. Ama şaşırmayın: Laik olmayan biz değil Rumlardır. Demokrasinin tek başına yetmediği laikliğin de önemli olduğu burada ortaya çıkar. Güney’de laiklik zayıf! Oysa din bu değil!

*

Trimurti, yeryüzündeki birçok inanç, gelenek ve mitolojide bulunan üçlü ilah grubuna (üçlemeye) Hinduizm ve Hint mitolojisinin çeşitli ekollerinde verilen bir isim. Bu üçlü ilah grubu Hindu tradisyonunda Brahma, Vişnu ve Şiva olarak geçiyor. Aslında Trimurti sözcüğü “üç yüzlü ilah” anlamına gelir. Yani üç ayrı fonksiyonu olan tek bir ilah söz konudur: Brahma olarak yaratır, Vişnu olarak hükmeder, Şiva olarak yok eder.

Bir başka deyişle üç ayrı ilah yoktur; tek bir birimin üç ayrı fonksiyonunu gösteren üç tezahür söz konusudur. Her ne kadar adı geçen üç ilah eril olsa da, Trimurti’nin ve genel olarak tanrısal gücün dişil bir yönü de bulunur. Bu dişil yön üç ilahın ilahi eşleri olarak sunulan üç tanrıça ile vurgulanır ve betimlenir. Bunlar sırasıyla: Sarasvati, Lakşmi ve Durga’dır.

Hint tradisyonunda üçgen tarafından çevrili daire Trimurtiyi simgeler. Trimurti sık sık üç yüze sahip insan figürleriyle de betimlenmiştir.

Hindular üç ilahi fonksiyonu göstermek üzere kimi zaman elin üç parmağını kullanırlar ki, bu işarete Trikala denir. Bu üç parmak işareti Proto-Türkler’den kalma çok eski bir yazıt olan Tamgalı Say yazıtında da görülür. Kimi yazarlar bu üçlü ilah grubunun sembolik anlamlarından birinin Sirius Sistemi’ndeki üç yıldızla ilgili olduğunu belirtmişlerdir.

Bu üçleme kavramı Hıristiyanlıkta da karşımıza çıkar.

“Bab, oğul ve kutsal ruh” Trimurti’deki gibi tek gücün 3 yüzü değillerdir ama bir üçlemenin Hindulardaki yayılan şekliyle varlığı da tartışılmaz.

*

Sembolize edilen töresel veriler, sadece inanç mutluluğu ile kaldığı sürece kaçınılmaz gereklilik bile olabilir. Ancak bu toplumsal yaşamın mihenk noktalarına sıçrarsa sonucunun vahim olacağı da kaçınılmazdır. Dinler ayrımı ise bunu anlatır. Bu ayrım, tüm dinlerin insan için bulunduğunu da reddetmeyen bir ayrımdır.

Din felsefelerin en güzelidir. Ancak laiklik önemlidir ve sembol olmak yerine yaşam olmakla ayakta kalabilir. Bunu sağlamak ise toplumun görevidir.

Kıbrıs Adası’nın tamamında laikliğe duyduğumuz ihtiyaç, olası bir ortaklığın süreğenliği için kaçınılmazdır.