Gün olur asra bedel

Geleneklerini korumaya çalışan insanları anlatan Roman, komünizm sırasında yaşanan anıları, insanların kutsal saydığı şeylerin yok sayılmasını, aşkın sorgulanmasını anlatır. Komünizm materyalist düşünce yapısı ile hayata bakmış, cenneti dünyaya getirmeye çalışmıştır. Elbette bunun içinde cennet var olsun ya da olmasın insanlara yaşadıkları cehennemi değiştirmenin kendi ellerinde olduğunu anlatma çabası içinde olmuştur. Dönemin şartlarında komünizm sevdası ile kandırılan ve sömürülen insanların hikayesidir, “Gün olur asra bedel”.

Diğer bir ismi de "Gün Uzar Yüzyıl Olur” şeklindedir.

*

Roman, Türk Dünyası’nın kültürünün dünyaya anlatılmasında en büyük etkiyi yapanlardan birisi olan efsane Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’undur.

2008’de Nürnberg’de kaybettiğimiz yazarın bugün 1928 yılındaki doğduğu gün. Babası Törekul Aytmatov, Sovyet Kırgızistan'ında seçkin bir devlet adamıydı, ancak 1937'de tutuklandı ve 1938'de kurşuna dizildi. Tatar kızı olan annesi ise Nagima Abdulvaliyeva tiyatro aktrisiydi.

Gençliği sıkıntılı bir döneme denk gelmişti. O dönemde zaten yeni yerleşmeye başlayan siyasi sistem ve savaşla mücadele etmek zorundaydı. II. Dünya Savaşı'nın SSCB üzerindeki etkileri hayatını etkiledi.

Yazmaya bu yıllarda Pravda Gazetesi’nde başladı. Yazdığı eserleriyle üne kavuştu, 1963’te Lenin Ödülü'nü aldı. Eserleri yüz elliyi aşkın dile tercüme edildi. 1990-1994 yıllarında Sovyetler Birliğini ve Rusya'yı, sonra ise 2008 yılına kadar Kırgızistan'ı büyükelçi olarak temsil etti.

Aytmatov, “Gün Olur Asra Bedel” romanının film çekimleri için gittiği Rusya'nın Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da 16 Mayıs 2008 rahatsızlandı ve böbrek yetmezliği teşhisiyle tedavi için Almanya'ya Nürnberg’e getirildiyse de 10 Haziran 2008 tarihinde Nürnberg'de hayatını yitirdi.

Onu doğduğu günün hatırası ile anmak istedim. Okumayan varsa, büyük ustanın eserini okumalı.

Hayat kitaplarla güzel.