İngiliz döneminden günümüze Kıbrıs'ta mülk oyunu

İngiliz yönetimi, adadaki Türk varlığını yok etmek amacı ile, 1907 yılında '12/1907 sayılı Taşınmaz mal Tescil ve değerlendirme Yasası'nı çıkardı. Bu yasaya göre 'Bir taşınmaz malı sürekli ve ihtilafsız olarak 10 yıl kullanan kişilere, bu taşınmazı kendi mülkiyetine kaydetme( tapulama)hakkı tanındı.

Böylece, Türklere ve vakıflara ait çok miktarda taşınmaz mal Rumların adına kaydedildi.

Ancak, 12/ 1907 sayılı yasaya dayanarak Vakıf mallarının Rumlara verilmesi, gayri yasaldı. Çünkü 1 Temmuz 1878 tarihli Kıbrıs'ın İngilizlere kiralanması anlaşmasında, 'Ahkamül Evkaf'ın yürürlükte kalacağı hükmü vardır.

Kıbrıs Cumhuriyeti kuruluş anlaşmasında da Ahkamül Evkaf yürürlükte kaldı(Article 110)

' Ahkamül Evkaf' yani Vakıf ilkelerine göre, bir taşınmaz malın satılması ve/veya zaman aşımı ile başka bir kimseye devredilmesi mümkün değildir.

Ayrıca hukukçulara göre, yürürlükte olan iki farklı yasa farklı hükümler içerdiği zaman, özel olan yasa uygulanır.12/ 1907 sayılı yasa Kıbrıs'ta bulunan tüm mallarla ilgili bir süre yürürlükte kalan genel bir yasadır. Ahkamül Evkaf ise, sadece vakıf malları ile ilgili özel bir Yasadır. Hukuk ilkelerine göre, özel yasanın önceliği vardır ve çelişkili durumlarda özel yasa uygulanır.

Sonuç olarak:

1 İngiliz döneminde 12/1907 sayılı yasa ile, Türklere ait çok miktarda taşınmaz malın mülkiyeti, bunları kullanan Rumların adına kaydedildi. Hatta yürürlükteki yasalara aykırı olarak, Vakıflara ait taşınmaz mallar bile Rumlara verildi.

2.İngiliz döneminde Maraş ve adanın diğer yerlerinde Ahkamül Evkaf'a aykırı olarak Rumların adına kaydedilen taşınmaz mal tapuları geçersizdir.

Nitekim İngiliz döneminde Mahkeme, vakıf malı olan Tersefan çiftliğinin, Rumların adına kaydedilmeyeceği hükmünü verdi ve Rumlara verilen tapular geçersiz sayıldı. Bu nedenle yasal olarak Maraş'ın tümüne yakını Vakıflara ait olup, Rumlara verilemez.

3.Türk yönetimi 1974'den sonra ,kuzeyde atıl durumda kalan evleri ve kaynakları ,barınmaları ve yaşamalarını idame ettirebilmeleri için, 1975 Viyana anlaşması çerçevesinde kuzeye gelen göçmenlere tahsis etti.

Daha sonra ise 41/1977 İskan Topraklandırma ve Eşdeğer Yasası ile eski Rum taşınmaz malları hak sahiplerine tapulandı.

4.idari kararlarla Mülkiyet hakkı ortadan kaldırılamıyorsa, ayni ilke 12/1907 sayılı yasa ile Maraş ve adanın diğer yerlerinde bedavadan Rumlara sahiplendirilen eski Türk ve vakıflara ait mallar için de geçerli sayılmalı.

Görüşmelerde yukarıdaki gerçekler göz ardı edilmemeli.