Hag Pesah Kaşer ve Sameah

Aşağıdaki satırlar İstanbul'da yaşayan değerli dost Eşkenazların Haham Başısı sevgili Mendy Chirik'e ait. Yahudiler için çok önemli kabul edilen Pesah Bayramı'nın başladığı bu günde doğrudan kendisinin satırlarını yine kendisinin izni ile paylaşmak istedim. Bir yandan dağarcığımıza bu bilgileri yerleştirmek diğer yandan farklılıkların getirdiği güzelliklere sizleri de tanık etmek için.

Elbette, farkındalığımı artıran diğer bir sevgili dostum Yılmaz Penso'ya ve yazının çevirisine yardımcı olan sevgili Aylin Yengin'e teşekkürlerimle.

*

"Mısır'dan kurtuluşumuzu simgeleyen Pesah Bayramı'nın bizler için önemi çok büyüktür; öyle ki, her gün ettiğimiz dualarımızda bu göçü anımsar ve yaşadıklarımızı asla unutmamaya yemin ederiz. Tora'da da bu konu defalarca tekrarlanır ve bize, çevremizdeki yabancılara karşı her zaman nazik ve saygılı olmamız gerektiği hatırlatılır, 'çünkü sizler de kendinizin olmayan bir ülkede yabancı oldunuz.'

Uzun yıllar, atalarımızın topraklarından uzakta ve bize ait olmayan ülkelerde yaşadıktan sonra, bu emir daha da büyük bir anlam kazanmıştır. Müsaade ederseniz, derin ve anlamlı bir içeriği olan 'Toprağınızdaki yabancıları sevmek' diye bildiğimiz bu yüce emri, daha güncel bir terimle ifade etmek isterim:

Doğup büyüdüğü ülkeden uzakta yaşayan biri, yabancı bir çevrede yaşamaya zorlanan bir göçmen ya da yalnızca etnik ya da dini bir azınlık grubunun üyesi olan bir yabancı, kendini oldukça huzursuz bir durumda bulabilir. Yaşadığı ülkenin yasaları nüfusun çoğunluğun lehine meyletmiş olabilir. Ülkenin gelenekleri, alışkın olduklarından farklı olabilir. İnsanlara komik gelen aksanı ya da ağır konuşma tarzı çevresindekilerin onunla alay etmelerine ya da kendisine karşı ayrımcılık yapmalarına neden olabilir. Diğerlerinden farklı olan inancı rahatsızlık yaratabilir ve bazıları ona karşı ırkçı eğilimler bile gösterebilir. O ülkedeki insanların, yabancılara karşı ön yargıları olabilir.

Tora bize: 'Sizler İbrani halkı olarak, eski Mısır topraklarında katlanmak zorunda kaldığınız aşağılanmayı asla unutmayın' diye emreder. Asla unutmayın ki, bunu başkalarına yaşatmayın. Ayrımcılığın ne olduğunu aklınızdan çıkarmayın ve başkalarına karşı ayrımcılık yapmak suretiyle günah işlemeyin.

Çünkü bazen unutmak eğilimindeyizdir. Çünkü bazen biz bile, içinde bulunduğumuz cemaatin konforu içinde, haksızlıklara uğradığımızı, yok yere suçlandığımızı, yanlış anlaşıldığımızı, yanlış değerlendirildiğimizi, yaftalandığımızı ve ayrımcılığa maruz kaldığımızı unuturuz.

Ve burada, rahat ve mutlu bir yaşam sürdüğümüz cemaatimizin içinde bile, bizden farklı olan insanlara, bizden daha dindar veya daha az dindarlara, daha zengin veya daha yoksullara, sosyal kulüp üyelerine ya da üye olmayanlara karşı ayrımcılığın asla doğru bir davranış olmadığını bilmemiz gerekir. Bunu asla unutmamalıyız.

'Toprağınızdaki yabancıları sevin' ve onlara karşı ayrımcılık yapmayın, 'çünkü siz de ayrımcılığa uğradınız' ve aklınızdan silinmiş olsa da, hatırlayın ve hiç unutmayın.

Birbirimize karşı ön yargımızdan kurtulalım. Bizden farklı olana sırt çevirme arzumuzu dizginleyelim. Birbirimizi sevgiyle, barışla yaklaşalım ve uyum içinde kucaklayalım.

Hag Pesah Kaşer ve Sameah dileklerimizi herkese yürekten ve alenen iletiyoruz."

*

İbrahimî dinlerin içerdiği hoşgörü ve kardeşlik ruhu birbirine çok benzerler. Her biri mutlu ve huzurlu bir dünya için uğraşır. Bir bayramla hatırlamamız gerekenleri, "öteki" yaratmadan düşünmek güzel.